بررسی وضعیت آلودگی پساب ناشی از فرآوری سنگ آهن در مناطق بیابانی (بررسی موردی: منطقه بافق)

آلودگی های محیط زیست به عنوان یکی عوامل بیابان زایی، از مهم ترین چالش های جوامع صنعتی و در حال توسعه می باشد. با توجه به وجود مکان های معدنی متعدد مهم ترین علت بیابان زایی توسعه صنعتی (تکنوژنیک) در منطقه بافق، آلودگی ناشی از صنایع و معادن است. پژوهش حاضر با هدف تعیین آلاینده های پساب ناشی از فرآوری سنگ آهن در منطقه بافق انجام گردیده است. 16 نمونه طی سال های 1392-1389 از پساب مذکور تهیه و 18 متغیر در آزمایشگاه اندازه گیری شد. پس از انجام آزمون های مربوط به نرمال بودن داده ها و واریانس یکطرفه، شاخص های pi، ipi و mcd برای داده های گردآوری شده تعیین شد. نتایج نشان داد 7/27% متغیرها بدون تغییر سالانه معنی دار و 3/72% متغیرها دارای نوسانات سالانه معنی دار می باشند. نتایج به دست آمده برای شاخص pi نشان داد 6/66% متغیرها در طبقه آلودگی کم و 4/33% متغیرها در طبقه آلودگی متوسط به بالا قرار دارند. نتایج به دست آمده برای شاخص ipi و mcd  نشان داد که 100 درصد نمونه ها در طبقه آلودگی پایین و خیلی پایین قرار دارند. بنابراین در مجموع پارامترهای نیترات(no3) و سولفات(so4) در طبقات آلودگی متوسط و بالا واقع شده و به عنوان متغیرهای اولیه آلاینده پساب ناشی از فرآوری شناخته شدند. با توجه به اینکه بوم نظام های (اکوسیستم ) بیابانی حساس و شکننده می باشند، پیشنهاد می شود ضمن تعیین ارتباط غلظت متغیرهای آلاینده پساب فرآوری با رسوبات به جا مانده از آن برای بررسی کاهش آلاینده ها به روشی مناسب مانند گیاه پالایی اقدام شود. هم چنین به منظور درک بهتر فرایند بیابان زایی از شاخص های آلودگی زیست محیطی و نیترات و سولفات برای ارزیابی شدت بیابان زایی در حاشیه معدن های سنگ آهن مرکزی و منطقه بیابانی بافق بهره گیری شود.